Acupunctuur

Traditionele Chinese acupunctuur bestaat uit het inbrengen van roestvrijstalen hao tjen-naalden op specifieke punten van het lichaam (de zogenaamde acupunctuurpunten). Bij moderne toepassing kunnen eventueel andere stimuli op punten van keuze worden toegepast, zoals bestraling met laser, een laagfrequente wisselstroom op de geplaatste naalden of zelfs toediening van kleine injecties in acupunctuurpunten. Sommige praktiserende acupuncturisten plaatsen naalden op, of bij de plaats van de ziektehaard, waar anderen punten kiezen op basis van de symptomen. In de traditionele acupunctuur wordt meestal een combinatie van punten gebruikt.

Binnen de Traditionele Chinese Geneeskunde verklaart men ziekte en gezondheid (onder meer) de volgende uitgangspunten:

Levensenergie (ook wel: chi) circuleert door 12 meridianen die vertakkingen hebben naar alle organen en lichaamsfuncties. Deze 12 meridianen bevinden zich zowel aan de rechterzijde als ook aan de linkerzijde van het menselijk lichaam. Daarnaast is er sprake van 8 Extra Meridianen. Deze zijn ook alle 8 gelokaliseerd aan beide zijden van het lichaam. Zij vervullen een reserve-functie. Een tekort aan Qi kan hieruit geput worden en een overmaat aan Qi kan in deze extra meridianen opgeslagen worden.

Qi vindt haar oorsprong in de Jing. Dit is ieders bron ofwel de essentie, daar waar het leven mee begint en gevormd is door Qi van onze ouders en voorouders. Men zou het ook erfelijkheid of datgene wat aan ons doorgegeven is, kunnen noemen. De fysieke (aan de binnenzijde van het lichaam) lokalisatie van de Jing is het gebied tussen navel en bekkenrand. Dit gebied wordt bij yoga, verdedigingskunsten en tai qi quan ook wel Dantian, (Chinees) of Hara (Japans) genoemd.

De realiteit is dualistisch geordend naar een van de tegengestelde kwaliteiten van chi: hetzij Yin (vrouwelijk, donker, koud, zacht, ontvangend, comprimerend, enzovoorts) dan wel Yang (mannelijk, licht, warm, hard, gevend, expanderend, enzovoorts). Ondanks de tegengestelde eigenschappen zijn Yin en yang afhankelijk van elkaar en hebben zij elkaar nodig om tot een harmonieus, functionerend geheel te komen. Deze harmonie zorgt voor balans en voorkomt klachten en ziekte.

Fenomenen uit de natuur en het lichaam zijn geordend naar vijf groepen die de 5-Elementenleer worden genoemd: Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. Deze 5 Elementen vormen een cyclisch geheel die zich op 2 manieren manifesteert; de Voedende Sheng Cyclus waar bijvoorbeeld het Hout het Vuur voedt (denk aan de open haard) en de Controlerende Ko Cyclus, waarbij het ene element het andere onder controle dan wel in bedwang houdt （Water blust Vuur） en zodoende ongecontroleerde manifestatie voorkomt.

Ziekte wordt toegeschreven aan het uit evenwicht zijn van Qi. Waar het normale stromen van Qi geblokkeerd of anderszins uit balans raakt, gaat dat gepaard met verschijnselen c.q. symptomen. Een andere belangrijke factor is onze verschijning of Shen. Shen wordt beïnvloed door uiteraard Qi maar nog veel sterker door uit-balans-geraakte emoties [boosheid, angst, zorgen, bedroefdheid-verdriet, manie] en de daaraan gekoppelde mentale aard [ons karakter]. een derde ziekmakende factor is de dysbalans van het Bloed. Dit uit zich doorgaans in een stagnatie van Bloed (met acute, scherpe pijn als herkenbaar symptoom) en/of een leegte van Bloed (zoals koude-symptomen). Qi moet gemaakt worden uit Bloed, Bloed wordt bewogen door Qi. Het één functioneert dus niet goed zonder de ander en vice versa.

Met behandelingsvormen zoals acupunctuur, shiatsu, tuina maar ook bewegingsvormen als tai chi en qi gong kan men dit evenwicht herstellen. Een gezonde levenswijze is hierbij wel een voorwaarde.

energetische geneeskunde waarbij geprobeerd wordt het evenwicht tussen Yin en Yang te herstellen. Een ziekte wordt namelijk beschouwd als een verstoring van dit evenwicht. Hoewel acupunctuur door het grote publiek nog steeds wordt gezien als een techniek om pijn te verlichten is het veel meer dan dat. In tegenstelling tot de reguliere westerse geneeskunde, waar pijn vaak als een klacht op zich wordt beschouwd, wordt er in de Chinese geneeskunde steeds naar de volledige mens gekeken. Er wordt naar de oorzaak van een probleem gezocht en op deze manier komt men niet slechts tot een tijdelijke maar vaak een blijvende oplossing ervaren.

De acupuncturist kan de stroming van qi bevorderen of matigen, al naar gelang de situatie. De moderne acupunctuurnaalden zijn van roestvrij staal en worden slechts eenmaal gebruikt. Ieder naaldje is afzonderlijk en steriel verpakt.

Indicatielijst acupunctuur

De Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) bestaat al duizenden jaren en is gebaseerd op een holistische benadering van de mens. Dat houdt in dat de mens als een onlosmakelijk deel van zijn omgeving wordt gezien. Het betekent ook dat lichaam en geest als één geheel worden beschouwd.
Lichaam is geest, is het uitgangspunt van de Traditionele Chinese Geneeskunde.
Alle processen in de mens zijn met elkaar verbonden. De lichamelijke, emotionele en geestelijke ontwikkelingen beïnvloeden elkaar voortdurend. Ziekte wordt dan ook niet gezien als een op zichzelf staand verschijnsel. Het is een lichamelijke of geestelijke uiting van een verstoring in het algehele welzijn. Deze verstoring ontstaat doordat de energiehuishouding in de mens uit balans is.

In 1979 heeft de WHO (World Health Organisation) voor het eerst een indicatielijst samengesteld met aandoeningen waarbij acupunctuur als geneeswijze gebruikt kan worden. In 2003 volgde een herziene versie. In 2017 publiceerden twee Australische onderzoekers een grote literatuurstudie, waarin zij de effectiviteit van acupunctuur beoordelen. Kijk voor deze publicatie, The Acupuncture Evidence Project, bij het Kenniscentrum en onderaan deze pagina.

Hieronder vindt u de indicaties waarbij acupunctuur inzetbaar is.

• allergieën:

voor onder andere: voedsel, huisstofmijt, huisdieren, pollen

• borst:

spanning op de borst, vol gevoel van de borst, pijn op de borst, hartkloppingen,

• gewrichten:

stijfheid, pijnklachten, bewegingsbeperkingen, artrose, reumatische aandoeningen, gewrichtsontstekingen, slijmbeursontsteking, spier, of pees(pijn)klachten, krachtvermindering, trillingen, krampen, nek en rugklachten, tenniselleboog, fibromyalgie (spierreuma), verstuikingen, (sport)blessures, herstel na orthopedische operaties

• gynaecologie:

menstruatieklachten, premenstruele klachten (PMS), overgangsklachten, gespannen en pijnlijke borsten, bepaalde vormen van verminderde vruchtbaarheid, witte vloed (leukorrhea), begeleiding van IUI/IVF/ICSI-traject

• hoofd:

hoofdpijn, migraine, lokale haaruitval, aangezichtspijn, duizeligheid (bijvoorbeeld Ménière), zwaar gevoel in het hoofd

• huid:

transpiratieproblemen, jeuk, droge huid, eczeem, acne, koortsblaasjes, gordelroos, psoriasis, steenpuisten, zweren

• interne klachten:

bloedarmoede, kouwelijkheid, doorbloedingproblemen, hoge bloeddruk, lage bloeddruk, schildklieraandoeningen, diabetes, overgewicht

• keel, neus, oor:

(chronische) neusverkoudheid, voorhoofdsholteontsteking, bijholteontsteking,allergische verkoudheid, hooikoorts, oorpijn of oorontsteking, oorsuizen of oorruisen, bepaalde gevallen van doofheid, hoest, heesheid, keelpijn, spraakproblemen, brok in de keel tandvleesproblemen, kiespijn, aften, slechte adem, bittere smaak in de mond, droge mond, verhoogde speekselvloed, koortsuitslag

• klachten bij kinderen:

hoest, verkoudheid, astma, bronchitis, keelontsteking, darmklachten, buikpijn, bedplassen, slaapproblemen, tanden krijgen, eczeem, oorpijn/ontsteking

• ledematen:

koude ledematen, zwaar gevoel, vochtophoping (oedeem)

• luchtwegen:

(chronische) verkoudheid, slechte afweer, kortademigheid, astma, bronchitis, hyperventilatie

• mentale stoornissen:

slaapstoornissen, veel dromen, hyperventilatie, rusteloosheid, angst, flauwvallen, dwangmatig huilen of lachen, depressiviteit, snel schrikken, vergeetachtigheid, anorexia nervosa, lusteloosheid, gebrek aan energie, algehele zwakte, overspannenheid, stress, burnout

• oog:

ontstoken ogen, jeukende ogen, tranende ogen, droge ogen, branderige ogen, wazig of vlekken zien, slechtziendheid

• spijsvertering:

misselijkheid, slechte eetlust, overgeven, zuurbranden, oprispingen of opboeren, maagpijn, galaandoeningen, diarree, constipatie, buikkrampen, buikrommelingen, buikpijn, opgezette buik, prikkelbare darm syndroom (IBS), aambeien

• urinewegen:

urineweginfectie, incontinentie, blaas- of nierstenen, impotentie, verminderde vruchtbaarheid, vroegtijdige of nachtelijke zaadlozingen, prostaatklachten

• verslavingen:

rookverslaving, eetverslaving, alcoholverslaving, drugsverslaving

• zenuwstelsel:

hernia, doof gevoel, zenuwontsteking/pijn (neuralgie), zoals:- intercostaalneuralgie (zenuwpijn tussen de ribben)- ischias, ischialgie- neuralgie na gordelroos- aangezichtspijn, trigeminusneuralgiegevolgen van whiplash (pijn, duizeligheid, moeheid, concentratieverlies), epilepsie, gevolgen van CVA (hersenbloeding, herseninfarct)

• zwangerschapsklachten:

misselijkheid, zure oprispingen, stuitligging, bevalling opwekken, pijn na de bevalling, stimuleren van borstvoeding, borstontsteking。

• Neuro-/schedelacupunctuur

Dit is een vorm van acupunctuur die vrij recent is ontwikkeld. Tijdens de behandeling worden alleen naalden gezet op de hoofdhuid.

• Acupunctuurpunten op het hoofd

Schedelacupunctuur is, net als ooracupunctuur en de Balansmethode, een vorm van acupunctuur waarbij het hele lichaam wordt ‘geprojecteerd’ op een deel van het lichaam; een micro-systeem dat een macro-systeem representeert. In dit geval is het micro-systeem ons hoofd. Door bepaalde zones en acupunctuurpunten die zich daarin bevinden te stimuleren kunnen klachten in het gehele lichaam worden behandeld.

• Hoe werkt neuro- en schedelacupunctuur?

Je hoofd is een gevoelig gebied. De naalden die worden gebruikt bij schedelacupunctuur zijn dan ook korter en dunner dan gewone acupunctuurnaalden. Ook worden de naaldjes oppervlakkiger in je huid geprikt dan acupunctuurnaalden op je lichaam. Op welke delen van je hoofd de naaldjes worden geplaatst en hoe lang ze moeten blijven zitten, is afhankelijk van jouw klacht.

• Bij neurologische aandoeningen en pijnsyndromen

De andere naam voor schedelacupunctuur is neuroacupunctuur. Die naam geeft al en beetje aan dat schedelacupunctuur goed kan helpen bij neurologische aandoeningen en pijnsyndromen. Ook bij klachten van psychische aard, zoals depressie of angststoornissen, kan schedelacupunctuur goede resultaten geven.

• Vijf Elementen acupunctuur

De Vijf Elementen spelen een belangrijke rol in de Traditionele Chinese Geneeskunde. Kort gezegd is de Vijf Elementenleer een systeem waarmee alles in onze wereld wordt geordend; elk verschijnsel is onder te brengen bij een van deze elementen. In een gezond systeem zijn alle elementen vertegenwoordigd en met elkaar in balans.

• De Vijf Elementen

De elementen waarmee wordt gewerkt zijn hout, vuur, aarde, metaal en water. Bij elk element hoort een seizoen - het vijfde seizoen in de Traditionele Chinese Geneeskunde is de nazomer (aarde) - maar ook bepaalde organen en emoties. In ons lichaam en in ons voelen en denken zijn de Vijf Elementen daarom ook terug te vinden. Als je gezond bent en lekker in je vel zit, zijn de Vijf Elementen in jou in balans. Zodra er lichamelijke of psychische klachten ontstaan betekent dat dat er een disbalans is in één of meerdere elementen.

• Hoe werkt het?

Deze disbalans kan leiden tot energieblokkades. De acupuncturist die werkt met de Vijf Elementen acupunctuur is erop gericht deze blokkades op te lossen. Tijdens het stellen van de diagnose kijkt hij daarom naar hoe de Vijf Elementen in jou functioneren. Daarbij kan hij de pols- en tongdiagnose gebruiken maar hij heeft ook veel aandacht voor hoe jij er emotioneel aan toe bent. De klank van je stem, de kleur van je huid en je houding zijn ook belangrijke bronnen van informatie voor hem.

• Wanneer Vijf Elementen acupunctuur?

Deze vorm van acupunctuur kan worden ingezet bij allerlei klachten. Daarnaast is het zo dat de Vijf Elementen acupunctuur bij uitstek aandacht heeft voor de eenheid van lichaam en geest. Dat betekent dat het een goede behandelmethode kan zijn voor mensen die lichamelijk en/of emotioneel niet lekker in hun vel zitten.

• Pols- en enkelacupunctuur

Deze vorm van acupunctuur is ontwikkeld in de jaren zestig van de vorige eeuw door een Chinese arts. Het is een heel specifieke behandeling die in Nederland nog niet zoveel wordt toegepast.

• Zes acupunctuurpunten

Er wordt gewerkt met zes vaste acupunctuurpunten op de pols en de enkel. Deze punten corresponderen met bepaalde gebieden in het lichaam. Via elk van deze punten kunnen bepaalde klachten worden behandeld. Zo kiest de acupuncturist het ene punt bij bijvoorbeeld slapeloosheid en een ander punt bij pijnklachten.

• Hoe werkt het?

De manier waarop de naalden worden geprikt is anders dan in de klassieke acupunctuur. De naald wordt heel oppervlakkig op het punt gezet en vervolgens in een bepaalde richting onder de huid geschoven. Waar je tijdens een klassieke acupunctuurbehandeling soms een ‘zwaar’ gevoel kunt ervaren op het punt waar de naald wordt geprikt, blijft dat bij de pols- en enkelacupunctuur meestal achterwege. Vaak voel je bij pijnklachten al snel verlichting.

• Wanneer pols- en enkelacupunctuur?

Deze vorm van acupunctuur is in te zetten bij allerlei klachten. Bij (chronische) pijnklachten en bij bewegingsklachten werkt het doorgaans goed.

Lees meer

Acupressuur

Acupressuur is een van de technieken binnen de acupunctuur. Waar de acupunctuur met naaldjes werkt, wordt bij acupressuur en ook shiatsu de huid aangeraakt. Lees meer

TCM speelt ook een belangrijke rol bij Onvruchtbaarheid,  Afvallen,  Cosmetica,  Groeiachterstand bij kinderen, Stoppen met roken, Lymfoedeem,  Diabetische voeten,  Zwangerschap en Seksuele Disfunctie.